/hamag/assets/architektura-big-jpg-1312.jpeg

Kawałek z architektonicznego tortu

Związki architektury z modą to niezwykłe i zaskakujące mariaże, które jak dotąd przyniosły sporo naprawdę spektakularnych odkryć!

Data publikacji: 25.01.2016

To, co nazywane jest językiem architektury, to często uniwersalny język projektowy, do którego równe prawo mają wszystkie inne dziedziny sztuki. Architektura jest jedynie zbiorem funkcjonujących zasad planowania, projektowania i konstruowania.

Nie ma wyłączności na systematyzowanie obszarów i przestrzeni, pod których nieustannym wpływem znajduje się człowiek. Ubranie eksploruje te najbliżej lgnące do niego, do jego skóry i kości. Jest przeskalowanym, bardziej intymnym fragmentem architektury. Równocześnie nie wywodzi się z niej, a wzrasta całkowicie osobno. Spoiną jest odniesienie formy i funkcji bezpośrednio do ludzkiego ciała. Nie zawsze, nawet mówiąc tym samym językiem, można podjąć dialog. Dopiero pewien wysiłek i wzajemny zachwyt nad sobą, pozwalają nad to, żeby móc zacząć się przenikać i współtworzyć.

Calvin KleinAmber Valletta i Kate Moss w kampanii Calvina Kleina, lata 90.

Forma

Na początku listopada przed zatłoczoną Gund Hall przemawia Calvin Klein. Wykład odbywa się w ramach gościnnych przemówień Harvard Graduate School of Design. Klein omawia wpływ formy, przestrzeni i światła na lata swojej działalności artystycznej i podkreśla silne powiązania z architekturą. Jest zdania, że to właśnie ona utrwaliła jego pozycję w świecie mody i dała lepsze rozumienie materii. Na rynku debiutuje z końcem lat sześćdziesiątych, projektując damskie płaszcze. W przeciągu następnych dziesięcioleci płynnie przechodzi w potęgę. Przez całą tę drogę przeplatają się jego powiązania z architekturą, prywatne i zawodowe. Po 1918 roku formuje się modernistyczny ruch, wyróżniający formę, funkcję i konstrukcję jako bazowe architektury, które określiły jej dzisiejszy kierunek. Minimalistyczne upodobania Kleina współgrają z estetyką modernistów. Mimo upływu lat, pokryją się też modernistyczne postulaty, czemu Klein daje dowód podczas wykładu. Wyróżnione przez niego składowe – światło i przestrzeń to wraz z zielenią trzy elementy środowiska doskonałego Le Corbusiera. Klein wyraża jasno uznanie dla Jeana Prouvé, architekta, rzeźbiarza, projektanta form użytkowych, „konstruktora”. Przestrzenie wnętrz salonów Calvin Klein eksplorowane były przez brytyjskiego architekta minimalistę, Johna Pawsona. Współpraca nie ma charakteru regularnego, ale jej wieloletni przebieg obfituje w dziesiątki wnętrz na całym świecie.

Architektura formuje projektowe spojrzenie Toma Forda. Jest absolwentem Parsons The New School for Design na kierunku architektury wnętrz. Jeszcze w czasie edukacji, na rok przed ukończeniem studiów, Ford bierze oddech i przez przeszło rok jest stażystą paryskiego Chloé. To okres, kiedy kształtują się jego odczucia wobec mody. Mimo fascynacji budynkami, zaczyna widzieć w architekturze zbyt dużą powagę i zobowiązania. Do Parsons wraca, by ostatni rok spędzić na studiowaniu projektowania mody. Okres stabilizacji zawodowej pokrywa się ze stabilizacją życiową. Wychowany w Austin w Teksasie, podąża śladami ojca do Santa Fe, gdzie wykupuje działkę na północy miasta. Wymarzone przez Forda ranczo wpisuje w działkę genialny japoński architekt Tadao Andō. Purystyczny charakter projektów Andō przekłada się na prostotę kształtu obiektu, czerpiącego z koła i linii.

Melissa - Zaha HadidButy Melissa to owoc współpracy pomiędzy Zaha Hadid, a marką Melissa.

Funkcja

Zaha Hadid wkroczyła w męski świat budynków, przecierając go finezyjnymi, dekonstruktywistycznymi formami wiążącymi ruch. Manifestująca feministyczny kontekst tworzonej przez siebie architektury, Hadid w 2008 roku rozpoczyna pracę nad elementem garderoby nieodłącznie związanym z kobietą. Kultowa brazylijska marka Melissa proponuje jej kolaborację przy tworzeniu kolekcji obuwia. Buty powstają z jednego kawałka, opatentowanego przez Melissę tworzywa „mel-flex”. Materiał przywodzi na myśl aromatyzowaną gumę. Hadid wypracowuje serię płynących, dynamicznych baletek. Iranka charakterystycznym dla siebie, plastycznym i futurystycznym formom nadaje zupełnie nową funkcję. Lejące i dynamiczne bryły kondensuje do przedmiotu. Odbywa się to z niezbędnym zrozumieniem anatomii ludzkiego ciała. Na przestrzeni lat z obuwnictwem wiąże się kilkukrotnie. Relacja ta przeradza się charakterem w coraz mocniej awangardową, a formą w coraz bardziej rzeźbiarską. W 2013 roku Hadid kończy ostatnią z dotychczasowych obuwniczych kolaboracji.

United Nude to autorski projekt, który tworzą Galahad Clark i Rem D Koolhaas. Absolwent antropologii i architekt z doświadczeniem w druku 3D, powołują markę, którą definiować ma czytelny kontekst w połączeniu z innowacją i technologią. Projektanckiemu duetowi na dotarcie do Hadid pozwalają w dużej mierze więzy krwi między D Koolhaasem a Remem Koolhaasem, laureatem Nagrody Pritzkera i Nagrody Miesa van der Rohe, najbardziej prestiżowych w architektonicznym środowisku. Wynikiem współpracy są metaliczne szesnastocentymetrowe drążone platformy o opływowym kształcie. Buty wykonano z winylu, gumy, włókna szklanego i skóry. Sama diwa architektury mówi o współpracy jako o próbie zinterpretowania na nowo typologii buta.

Konstrukcja

Przełożeniem konstrukcyjnego kunsztu budynków na język mody jest haute couture. Holenderska projektantka Iris van Herpen latem tego roku obchodzi trzydzieste pierwsze urodziny, z czego od przeszło ośmiu jest czynna zawodowo. W tym krótkim okresie syntetyzuje haute couture z technologią i innowacyjnymi materiałami. Pierwsze lata twórczości wyraźnie determinuje wpływ stażu u Alexandra McQueena, z czasem projekty stają się coraz bardziej personalne i autorskie. Interesuje ją praca ciała, cielesna intuicja i organiczne elementy. W 2010 roku podczas London Fashion Week prezentuje kolekcję Crystallisation, której ważnym elementem pozostaje przezroczysta sukienka przypominająca uwięzioną w rozbryzgu wodę. Realizację projektu umożliwia rewolucyjna, w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku, nie wyeksploatowana jeszcze przez modę, technologia drukowania przestrzennego. Dogłębne badania nad procesem wytwarzania trójwymiarowych, fizycznych obiektów na podstawie komputerowego modelu dają van Herpen nieograniczone możliwości twórcze. Poparcie dla wyników pracy projektantki wyrażają w środowiskach artystycznych Björk, Daphne Guinness, Tilda Swinton. Podobnie jak Zaha Hadid, za namową Rema D. Koolhaasa, van Herpen kolaboruje z United Nude. Konstrukcyjnie podpiera się wsparciem architektów. Korzysta też z charakterystycznych dla architektury środków: modułu, linii, struktury, płaszczyzny. Ten sam zbiór to narzędzie projektowe Garetha Pugh. Z van Herpen łączą go podobna ideologia, fascynacja strukturami i młody wiek. Pugh buduje formy elementami z chlorku winylu, szkła akrylowego, lateksu, syntetycznych włosów i ładowanego elektrycznie plastiku. Kolekcja F/W 2011 inspirowana jest architekturą włoską.

Melissa - Zaha Hadid1) Tadao Ando, 2) Yohji Yamamoto, 3) Zaha Hadid dla Melissa, 4) Iris van Herpen

W odmienny sposób z zasobów architektury korzystają japońscy dekonstrukcjoniści. Jesienią 1991 roku Yohji Yamamoto projektuje drewniany zwężany gorset i spódnicę, które są oparte na prostych, geometrycznych kształtach. Jest to konsekwencja radykalnych eksperymentów japońskiej sceny lat 80-tych i 90-tych. Rei Kawakubo buduje na kole i korzysta z koła jako nawiązania do japońskiej flagi. W bardziej subtelny sposób Japończycy wspierają się geometrią jako akcentem i detalem. Artykułują linię i budują obszerne formy wywodzące się z całego wachlarza figur geometrycznych. Zupełnie innym nurtem jest korzystanie z pochodzącej z Chin, a wzrastającej w Japonii, technice origami. W przypadku origami, punktem wyjścia jest kwadratowa kartka papieru, której nie wolno ciąć, kleić, a z której poprzez zginanie można tworzyć przestrzenne figury – cały ten proces zostaje odwzorowany na kawałku materiału.

Doświadczenie architektoniczne daje projektantom odzieży lepsze rozumienie formy. Moda wydaje się być wobec architektury bardziej pokorna. Uczy skromności, wycisza rozmach i dążenie do monumentalności. Obie dziedziny łączą podobne – skupione na człowieku cele. Wspierają się w realizacji wizji o technologicznej przyszłości ubioru. Obie mogą wchodzić w dialog o budowaniu poczucia bezpieczeństwa i kreowaniu przestrzeni, a z tym samym zasobem słów i środków możliwe jest osiągnięcie porozumienia.

Zobacz także

Trendy / #News

i-dz-icon-jpg-13185

Małe zmiany dla dużej różnicy

Już 22 kwietnia obchodzić będziemy Międzynarodowy Dzień Ziemi. Z tej okazji warto poszukać sposobów na to, by zadbać o naszą planetę.

Trendy / #News

ikea-wiosna-icon-jpg-13175

Wiosenny powiew świeżości w IKEA

Wraz z wiosną w sklepach IKEA pojawiają się nowości produktowe, pozwalające tchnąć nieco świeżości do naszych czterech ścian.

Trendy / #News

s-d-icon-jpg-13159

Sztuka w cyfrowej odsłonie

Sztuka i technologia coraz częściej się przecinają. Chociaż nie, to złe słowo – raczej się: uzupełniają. Najlepszym tego dowodem jest ogłoszona właśnie współpraca pomiędzy domem aukcyjnym DESA Unicum a firmą Samsung.